Al labourerien
Les laboureurs
 


Tostavit holl, Bretoned, da glevet ur gentel
War buhez al labourer eo bet great n'eus ket pell
Ur vuhez kriz ha poanius ; paouez na deiz na noz
Hag a ren a galon vat, da vont d'ar Baradoz

Al labourer a labour, n'eus forzh e pe amzer
Koulz dindan ar yenijenn ha dindan an dommder
Pa vez erc'h, grizilh, kurun, avel, glav, skorn, kazarc'h,
En e bark, o labourat, daoubleget, hen gweloc'h

Al labourer zo gwisket peurvuiañ gant lien
Na vez ket treset bemdez, evel ar vourc'hizien
E zilhad zo truilhennet, gant an douar saotret
Re kêr, a renk e gavout, a skop ouzh e welet

Disheñvel meurbet eo stad ar paour-kaezh labourer
Disheñvel diouzh stad an dud pere a chom e kêr
Re-mañ o deus kig, pesked, ha bara gwenn bepred
Al labourer, tammoù yod, bara seac'h, dour bervet

Al labourer renk paeañ, paeañ e peb amzer
Paeañ tailhoù d'ar Roue, peb bloaz, teir pe beder
Ha pa rank paeañ e vestr, ma n'eo prest an arc'hant,
Foar a reer gant e zanvez ; amañ an nec'hamant

Da baeañ c'hoazh en devez obidoù d'ar person
Evel ma'z eo ar c'hustum, kement-se zo gwirion
Reiñ o c'hest d'ar veleien, aluzenn d'ar beorien,
Hag, evit na faziint ket, gwir d'e zervicherien

Al labourer, goude-se, a vezo tamallet
Gant an dud eus al lezenn e vezo pizh skarzhet
Eus e nebeud a vadoù e vezo dibourc'het
Hag, e zanvez o vont kuit, n'eus ger da lavaret

Ha mar c'hoarv' dezhañ kontañ e arc'hant a-wechoù,
Arc'hant en deus dastumet gant kement a boanioù,
C'hoarzhin a ra ar gêriz oc'h hual anezhañ
Ha, mar geller, e gigner, oc'h ober goap outañ

En diwezh al labourer, baleet leac'h ma karo,
E vezo drouk-prezeget, kalz tud hen disprizo,
Ha koulskoude, ma teufe da zoñjal an dud-mañ
Diwar breac'h al labourer 'mañ 'r bed holl o vevañ

Setu hor buhez, siwazh ! hor buhez kriz-meurbet
Hor stad a zo truezus, hor steredenn kalet
Hor stad zo poanius-meurbet, paouez na deiz na noz
Renomp-hi a galon vat da vont d'ar Baradoz



Le sujet

Cette chanson pathétique décrit la vie du laboureur, une vie dure et triste, qu'il supporte avec patience pour gagner son paradis

Travaillant sans relâche, par tous les temps, habillé de haillons, il risque de perdre le peu qu'il a s'il ne paye pas les nombreux impôts dus au roi et au clergé ; il est méprisé de tous, et des gens de la ville les premiers

L'air est le même que celui de Ar c'hloareg paour


Source

Extrait du "Barzhaz Breizh", le premier grand recueil de chansons bretonnes, publié en 1839 par Hersart de la Villemarqué