Ar Chouanted
Les Chouans
 


Ar re gozh hag ar merc'hed hag ar baotred vihan,
Ha re pere n'int ket gouest da vonet d'an emgann,
A laro en o zier, a-barzh mont da gousket,
Ur pater hag un ave evit ar Chouanted.

Ar Chouanted zo tud vat, i zo gwir gristenien,
Savet da zifenn hon bro koulz el hon beleien ;
Mar skoont war tal ho tor, m'ho ped, digoret d'e
Doue el-se, ma zud vat, digori deoc'h, un deiz.

Julian blev-ruz a lare d'e vamm gozh ur mintin :
- Me ya-me gant Tinteniag, pa monet a blij din.
- Da daou vreur 'deus me losket, ha te me losk ivez
Mes mar plij dit de vonet, ra da renay Doue !-

Pa zeue ar Chouanted, eus a bep korn a Vreizh,
A Dreger hag a Gernev, hag a Wened e-leizh,
Ar re c'hlas degouezh gante, e maner Koatlogen,
Eus a goste'où Bro-C'hall, tri mil en ur vandenn.

- Setu an eur o seniñ, setu an eur sonet,
Ma emgamfimp, ur wech all, gant ar c'hozh soudarded.
Bec'h warnezhoc'h, paotred a Vreizh, bec'h warnezhoc'h, ha gwelomp !
Mar 'mañ 'n Diaoul en-tu gante, 'mañ Doue en tu ganeomp !-

Ha pa oant deut da gregiñ, eñ darc'he el un oac'h
Gante bep a vuzuilh vat, gantañ 'met e benn-bazh,
E benn-bazh, hag e chapled eus a Santez-Anna,
Ha kement a dostae, a oa pilet gantañ.

Ha toullet-kaer oa e dog, ha toullet e chupenn,
Ha lod eus e vlev troc'het gant un taol a sabrenn,
Hag ar gwad a zivere dimeus toull e gostez
Ha n'arzave o tarc'hout, hag ouzhpenn e kane.

Ken n'hen gwelas ket mui tamm, hag hen gwelas en-dro,
Hag hen tennet a gostez dindan ur we'enn derv,
O ouelañ leizh e galon, chouket gantañ e benn,
An Aotrou Tinteniag paour a-dreuz war e varlenn.

Ha p'achue an emgann war-dro an nozvezh,
Chouanted a zidoste, re yaouank ha re gozh,
Hag a denne o zokoù, hag a lare el-se :
- Setu 'mañ goune'et ganeomp, hag hen, siwazh, marv eo ! -



Le sujet

Une chanson à la gloire des Chouans. Conduits par Tinténiac, ils remportent une victoire sur les Bleus, à Koatlogen. Parmi eux, le jeune Julien (Cadoudal) combat courageusement, armé de son seul bâton et d'un chapelet de Sainte-Anne ; mais à la fin de la journée, on le voit tenant sur ses genoux le corps sans vie de Tinténiac.
Tous, jeunes et vieux, ôtant leurs chapeux, se lamentent : "Nous avons vaincu, mais lui, hélas, il est mort !"


Source

Extrait du "Barzhaz Breizh", le premier grand recueil de chansons bretonnes, publié en 1839 par Hersart de la Villemarqué