Ar re unanet
Les Ligueurs
 


Tro mare ar c'huzh-heol, oe klevet trouz neizheur
Trouz ur vag a oe klevet o tonet gant an dour
Ha strap, ha son an drompilh hag an taboulinoù
Ken a sone ar c'herreg war lein ar menezioù

Ha me monet da welet ; ha me welis netra
Nemet Marc'haid ar gerc'heiz, pav-kamm, o pesketa
"Marc'haid, Marc'haidig, te nij uhel ha pell
Petra nevez zo digoue'et e-barzh e Breizh-Izel ?

- Netra nevez zo digoue'et e-barzh e Breizh-Izel
Nemet e tri c'horn ar vro zo strafuilh ha brezel
Savet an holl Vretoned, plouiziz ha noblañs,
Ha na vo fin d'ar brezel ma na gav an dud chañs"

Neb o gwele dastumet da vont da harzoù Breizh
E tachenn Kergrist-Moelou, d'ar yaou fask, tarzh-an-deiz,
Peb arkebut war o skoaz, pep bleun roz eus o zog,
Pep kleze eus o c'hostez, banniel ar feiz a-raok

Ha pa oant o vonet kuit, i zo aet d'an iliz
Evit kimiadañ sant Per koulz hag an Aotrou Krist
Hag o tont eus an iliz 'n em stouont er vered :
"Arsa 'ta, Kernev-Uhel, setu ho soudarded !

Setu soudarded ar vro, soudardet unanet,
Evit difenn ar gwir feiz rak an Hugunoded
evit difenn Breizh-Izel rak Bro-Saoz ha Bro-C'hall,
Kement a wast hor bro-ni, gwazh eget an tan-gwall

Hag o tont eus ar vered, e-leizh a c'houlenne :
"Men a gavimp mezher ruz d'en em groazañ breme ?"
Ken a droc'has kalonek paotr maner Kergourtez :
"Kemeret skouer diganin hag e viot kroazet aes !"

Ne oa ket e gomz gantañ, e gomz echuet mat
Oa toullet gwazhenn e vrec'h ken a strinkas ar gwad
Ha war dal e borpant wenn, ur groaz ruz a oa graet
Hag a-barzh nemeur amzer o holl e oant kroazet

Pa oant e-kichen Kallag o vonet gant an hent
E klevjont kleier Duhot o son an ofern-bred
Hag i distreiñ war o c'hiz en ur lâret 'n ur vouezh :
"Kenavo kleier Mari ! kenavo kleier kaezh !

Kenavo 'ta, kenavo, kleier kristeniet !
Alies en deizioù-lid ni hon eus ho prallet !
Ra blijo gant an Aotrou, hag ar Werc'hez santel,
Ma ho prallefimp-ni c'hoazh pa vo fin d'ar brezel !

Kenavo, bannieloù sakr, pere hon eus douget
Oc'h ober tro an iliz, e pardon Sant-Servet
Ra vimp ker gouest da zifenn hor bro hag ar gwir feiz
Hag ez omp bet d'ho terc'hel war an dachenn, en deiz !

Da hijo Doue ar rev ! da vo gweñvet an ed
Gweñvet e douar ar Gall, trubard d'ar Vretoned !
Ra ganomp-ni da viken, en ur vouezh, paotred Breizh :
Biken ! biken n'embaro an annoar hag ar bleiz"

Ar ganaouenn-mañ zo graet abaoe 'm omp aet an hent
E-barzh ar bloaz mil pemp kant daouzek ha pe'ar ugent
Graet gant ur c'houer yaouank, war un ton da gano
Kanet-hi paotred Kernev, da laouenaat ar vro



Le sujet

Le contexte est une révolte de la noblesse bretonne, peu après le rattachement de la province à la couronne de France, après la mort d'Anne de Bretagne. Elle saisit l'occasion de la Ligue et se regroupe sous l'autorité du duc de Mercoeur

La chanson décrit les préparatifs de l'armée, le serment prêté devant Dieu et la Vierge de vaincre ou de mourir, le héros qui, pour faire une croix rouge sur son vêtement, s'ouvre les veines imité aussitôt par toute l'armée, etc, etc


Source

Extrait du "Barzhaz Breizh", le premier grand recueil de chansons bretonnes, publié en 1839 par Hersart de la Villemarqué