Gwerz Janed ar Mareg
Complainte de Jeannette Le Marec
 


Beleg ar Bihan a lavare
Ti ar Mareg kozh pa 'n antreie

"Me a zo deut d'ho kavet amañ
D'ho pediñ dont d' am ofer'n gentañ

Ho pediñ a ran holl da zonet
Nemet amañ ho merc'h brav Janed

Nemed amañ ho merc'h brav Janed
Hounnezh a laran deoc'h ne deuy ket

Hounnezh a laran deoc'h ne deuy ket
Trubuilhañ a rafe ma spered

Rafe ma spered de drubuilhañ
O lavaret ma ofer'n gentañ

- Bet droug ha mad gant neb a garo
D'hoc'h ofer'n gentañ me a yelo

D'hoc'h ofer'n gentañ me a yelo
Ha mar be profoù, me a brofo.

Me brofo er plad ar pezh ur skoed
Ar walenn aour ho po din roet

Ha pob ar skoed all ma c'hoarezed
N'eo ket ni a vo 'maez er banket"

Janed ar Mareg a c'houlenne
En bered Godrinn pa 'n arrue

"Gwragez ha merc'hed din ho leret
An ofer'n-bred zo echuet ?

- N'eo nag echuet nag komanset
N'eo ket ar beleg 'vit he laret

N'eo ket ar beleg 'vit he c'hanañ
Gant keun d'ar gaerañ plac'h zo er vro-mañ

Gant keun d'ar gaerañ plac'h zo er vro-mañ
Janed ar Mareg, c'hwi a gredan"

Janed ar Mareg p'he deus klevet
Prest d'an iliz hi a zo redet

Prest d'an iliz hi a zo redet
Ouzh ar balistroù eo daoulinet

'Vit pa droie ha pa zistroie
Neuze welje ar beleg nevez

Beleg ar Bihan a lavare
Da zacrist Godrinn en ofer'n-se

"Kaset Janed er-maez an iliz
Ma c'hellin echuiñ me sacrifiz

Ha leret de'hi mont de di ma zad
Eno zo ur banked aozet mat

Eno zo darevet ur banket
Ken kaer hag ur banked a eured

Ken her hag ur banked a eured
Hag er gentañ emañ hi pedet"

Na sacrist Godrinn a lavare
Da Janed ar Mareg 'n ofer'n-se

"Deut Janed er-maez eus an iliz
Echu ar beleg e sacrifiz

Deut ganin bremañ de di he zad
Eno zo ur banked aozet mat

Eno zo ur banked darevet
Ken kaer hag ur banked a eured

Ken kaer hag ur banked a eured
C'hwi er gentañ a zo bet pedet"

Janed ar Mareg a lavare
Ti ar Bihan kozh pa 'n antreie

"Demat hag yec'hed holl en ti-mañ
N'eo ket me ar c'houarnerez amañ

N'eo ket me amañ ar c'houarnerez
Lec'h ma dlefoan be'añ ar vestrez

- Gouarnerez amañ ne vefet ket
En uhelañ an daol vefet lakaet

En uhelañ an daol vefet lakaet
Hag e-kichennig ma mab beleg"

Beleg ar Bihan a lavare
D'ar c'hentañ bannac'h a ziskarge

"Me ev d'hoc'h yec'hed, plac'h diaviz
O soñjal re n'un den a iliz"

Beleg er Bihan a lavare
D'an eilet bannac'h a ziskarge

"D'hoc'h yec'hed plac'h a volontez vat
N'oun ket penaos c'hell ho kalon pad"

D'an dried bannac'h n'eus diskarget
Janed ar Mareg a zo semplet

Janed ar Mareg a lavare
D'he c'hompagnunez pa devale

"Seizh servijer kloareg am eus bet
Beleg ar Bihan eo an eizhvet

Beleg er Bihan an diwe'añ
Lakaat 'ray ma c'halon da rannañ"

Beleg ar Bihan a c'houlenne
Ouzh sacrist Godrinn un deiz a oe

"Na sacrist Godrinn din o laret
Piv a zo 'r be nevez douaret

- Piv a zo 'r be nevez douaret
Nemet ho touz Janed ar Mareg"

Beleg er Bihan pa 'n eus klevet
War ar bez en deveus daoulinet

War ar bez en deveus daoulinet
Da c'houl digant Doue hi vennet

Da c'houl hi vennat digant Doue
Da ve'añ klañv war-benn tri deiz

War-benn tri deiz da ve'añ marvet
Hag e gañv be'añ ar bevaret

Bet en deus evel en deus goulet
War-benn en tri deiz ez eo marvet

War-benn en tri deiz ez eo marvet
Hag e gañv a oe ar bevaret

Na sacrist Godrinn a lavare
D'an dud oa o heul ar c'hañv bras-se

"Lakaomp an'he er memes bez
Pa n'int ket bet er memes gwele

Pa n'int ket bet er memes gwele
Ho daou vo unanet gant Doue"



Le sujet

Le curé Le Bihan se présente à la maison des Marec pour les inviter à sa première messe ; mais il demande que Jeannette, la fille de la maison, ne vienne pas ; elle le troublerait. La fille répond qu'elle viendra, que cela plaise ou non

Jeannette entend dire que le curé n'arrive pas à dire sa messe, tant il regrette la fille qu'il aime ; à ces mots, elle court vers l'église. La voyant, Le Bihan demande à son sacristain de la mener hors de l'église, et de l'inviter au repas qui sera donné chez son père, un repas aussi beau qu'un banquet de noces

On installe la fille à la meilleure place, à côté du jeune curé. Celui-ci lève son verre, en disant : "A votre santé, fille imprudente, de trop aimer un homme d'église" ; puis, au deuxième verre : "A votre santé, fille de bonne volonté, je ne sais pas comment votre coeur peut supporter ceci" ; au troisème verre, la fille s'évanouit

A sa servante, Jeannette se plaint : elle a aimé sept clercs, Le Bihan est le huitième, et celui-ci lui brisera le coeur

Le curé demande au sacristain : "qui vient-on d'enterrer ? - c'est votre bien-aimée Jeannette". A ces mots il va s'agenouiller sur sa tombe, et prévient qu'il y passera trois jours, et qu'au quatrième il mourra

C'est ce qui arrive. Le sacristain dit : "Qu'on les mette dans la même tombe ; puisqu'ils n'ont pas dormi dans le même lit, qu'ils soient unis dans la mort"

Le thème et les paroles sont très proches de la chanson du Barzaz Breiz, Jenovefa Rustefan


Source

"Kanaouennoù Pobl", chansons recueillies par Alfred Bourgeois dans la deuxième moitié du XIXème siècle ; le recueil a été publié en 1959 à Paris