Gwreg ar C'hroazour
L'épouse du Croisé
 



Keit ha vin er brezel lec'h eo ret din moned
Da biv e roin-me ma dousig da viret ?
- Degaset-hi d'am zi, va breur-kaer, mar keret
Me hi lakay e kambr gant va dimezelled

Me hi lakay e kambr gant va dimezelled
Pe 'barzh ar sal enor gant an itronezed
En un hevelep pod e vo graet dehe o boued
Ouzh an hevelep daol e vezint azezet

'Benn un nebeut goude kaer vije da welet
Porzh maner ar Faouet leun a zudjentiled
Peb kroaz ruz war o skoaz, peb marc'h bras, peb banniel
Evit klask an aotrou da vonet d'ar brezel

Ne oa ket aet pell-meur er-maez dimeus an ti
Pa oe lâret d'e wreg kalz a brezegoù kriz :
- Diwisket ho prozh ruz, hag unan wenn gwisket
Ret eo mont d'al lann da beuriñ al loened

- Ho tigarez, va breur, petra em eus me graet ?
Me ne n'on bet biskoazh o peuriñ an deñved
- Ma n'em oc'h bet biskoazh o peuriñ an deñved
Amañ zo ma goaf hir a ziskei deoc'h monet

Bet eo e-pad seizh vloaz, ne rae nemet gouelañ
En divezh ar seizh vloazh 'n em lakaas da ganañ
Hag ur marc'heg yaouank o tont eus an arme
A glevas ur vouezh dous 'kanañ war ar menez

- Harz, va floc'hig bihan, krog e brid va marc'h-me
Me 'glev ur vouezh arc'hant 'kanañ war ar menez
Me 'glev ur vouezhig dous war ar menez 'kanañ
Hirio a zo seizh vloazh hi c'hlevis diwezhañ

- Demat a lâran deoc'h, plac'h yaouank ar menez
Ha mer'niet mat hoc'h eus pa ganet ken ge-se ?
- Ya, mer'niet mat am eus, a-drugarez Doue :
Gant un tamm bara sec'h em eus debret amañ

- Lâret din, plac'hig koant o peuriñ an deñved
Hag-eñ en maner-se 'c'hallfen bout kemeret ?
- O ! Ya-sur, ma aotrou, degemer a kavet
Hag ur marchosi kaer da lakaat ho roñsed

Ur gwele mat a bluñv ho pezo da gousket
Eveldon-me gwechall pa oan gant ma pried
Ne gousken ket neuze er c'hraou gant al loened
Nag e skudell ar c'hi ne veze graet va boued

- Pelec'h eta, ma merc'h, pelec'h 'mañ ho pried
Pa welan en ho torn liamm eus ho eured ?
- Ma fried, va aotrou, a zo aet d'an arme
Blev melen hir en doa, melen evel ho re

- Ma en doa blev melen kerkoulz eveldon-me
Laket evezh, va merc'h, na vije me a ve ?
- Ya, me eo ho itron, ho tous ha ho pried,
Ma anv zo, e gwir, itron eus ar Faouet

- Lezet al loened-se ma yafemp d'ar maner
Mall a zo ganin-me da erruout er gêr
- Eurvat dit-te, va breur, eurvat dit a lâran
Penaos 'ya ma fried am boa laosket amañ ?

- Aze'et-hu, va breur kadarn ha koant bepred !
Aet eo da Gemperle gant an itronezed
Aet eo da Gemperle e-lec'h ma zo eured
Pa zistroio d'ar gêr amañ a vo kavet

- Gaou a lârez din-me ! rak t'ac'h eus he c'haset
Evel ur glaskerez da beuriñ al loened
Gaou a lârez din-me e-kreiz da zaoulagad
Rak emañ 'dreñv an nor, aze, oc'h huanad !

Tec'h du-se gant ar vezh ! tec'h kuit, breur milliget !
Karget eo da galon a zroug hag a bec'hed !
Ma na ve ti ma mamm, ma na ve ti ma zad
Ma 'lakefe va c'hle'eñv da ruilhañ gant da wad !


Le sujet

Un gentilhomme part pour les croisades, en laissant son épouse à la garde de son beau-frère, qui lui promet de lui donner le meilleur rang dans sa maison

A peine le croisé parti, le beau-frère envoie sa soeur garder les moutons, lui donne du pain sec à manger, et la fait dormir dans l'étable
Elle passe sept ans à pleurer, mais la huitième année elle se remet à chanter. Passe un chevalier, qui entend ce chant cristallin qu'il a entendu pour la dernière fois il y a sept ans

Ils se reconnaissent, et le chevalier revient voir son beau-frère, qui prétend d'abord avoir bien pris soin de l'épouse. Alors le chevalier laisse éclater sa colère et, si ce n'était la maison de ses parents, il rougirait son glaive du sang du traître

Le thème se retrouve dans beaucoup de chansons : O ! ma d'an-me d'an arme, Nozvezh kentañ ma eured, Dén ieuank en arme,