Jenovefa Rustefan
Geneviève de Rustéfan
 



I

Pa oa paotr Yannig gant e zeñved (bis)
N'en doa ket soñj da vezañ beleget (bis)

- Ne vin, avat, beleg na manac'h (bis)
Lakaet em eus ma spered er plac'h (bis)

Pa zeuas e vamm ha lâras dezhañ :
- Te zo ur paotr fin, ma mab Yann

Lez al loened-se, ha deus d'ar gêr
Evit monet da skol da Gemper

'Vit mont da skol da vezañ beleget
Ha lavar kenavo d'ar merc'hed

II

Bravañ merc'hed a oa er vro-se
Merch'ed aotrou an Faou a-neuze

Bravañ merc'hed a save o fenn
Voe merc'hed an Faou war an dachenn

I a daole sked dreist ar merc'hed
Evel ma ra'l loar dreist ar stered

Ha gante peb a inkane gwenn
O tont d'ar pardon da Bont-Aven

O tont d'ar pardon da Bont-Aven
A grene an douar hag ar vein

Gante peb a vrozh c'hlas a seizenn
Ha karkanioù aour war o c'herc'henn

Ar yaouankañ, hounnezh ar vravañ
Yannig Kervlez a gar, a glevan

- Pevar mignon kloareg am eus bet
Hag o-fevar emañ int beleget

Yannig ar Flecher, an diwezhañ,
A laka va c'halon da rannañ

III

Pa oa Yannig o vont d'an urzhoù
Jenovefa oa war he zreujoù

Jenovefa oa war he zreujoù
Hag a c'hwrie-hi dantelezoù

Hag o brode gant neudenn arc'hant
Da c'holeiñ ur c'halir e vent koant

- Yannig ar Flecher, ouzhin sentet
Da gemer an urzhoù na it ket

Da gemer an urzhoù na it ket
En abeg d'an amzer dremenet

- Distreiñ d'ar gêr me ne c'hallan ket
Pe vin anvet ar gaouier touet

- N'oc'h eus eta koun eus an holl draoù
A zo bet lâret warnomp hon-daou

Kollet oc'h eus eta ar walenn
'M eus roet deoc'h e-kreiz an abadenn

- Ho kwalenn aour n'am eus ket kollet
Doue 'n eus hi diganin tennet

- Yannig ar Flecher, distroet en-dro
Ha me 'roio deoc'h va holl vadoù

Yannig, va mignon, distroet en-dro
Ha me 'yelo d'hoc'h heul e peb bro

Ha me 'gemero boteier koad
Ha me 'yey ganeoc'h da labourat

Ma na sentet ket ouzh va goulenn
Degasit din-me ar groaz-nouenn

- Siwazh ! hoc'h heuliañ ne c'hallan ket
Rak a-berzh Doue on chadennet

Rak gant dorn Doue ez on dalc'het
Ha d'an urzhoù eo ret din monet

IV

Hag o tont en-dro eus a Gemper
E teuas adarre d'ar maner

- Eurvad, aotrou maner Rustefan,
Eurvad deoc'h holl dud, bras ha bihan

Eurvad ha joa deoc'h, bihan ha bras
Muioc'h evit zo ganin, siwazh !

Me zo deuet d'ho pediñ, d'an deiz
Da zonet d'an oferenn nevez

- Ya ! d'hoc'h oferenn ni a yelo
Kentañ 'brofo er plad, me a vo

Me a brofo er plad ugent skoed
Hag ho maeronez, va itron, dek ;

Hag ho maeronez a brofo dek,
Da reiñ enor deoc'h, aotrou beleg

V

Pa oan digouet e-tal Penn-al-Lenn
O vonet ivez d'an oferenn

E welis kalz a dud o redek
Hag i en un estlamm bras-meurbet

- Na c'hwi, gwregig kozh, din lavaret,
Nag an oferenn zo echuet ?

- An oferenn a zo deraouet
Hogen he echuiñ n'en deus ket gallet

He echuiñ n'en deus ket gallet
Gouelañ da Jenovefa 'n eus graet

Ha tri levr bras en deus treuzet, 'vat,
Gant an daeroù eus e zaoulagad

Ken a zeuas ar plac'h o redek
Ha gouezhas da zaoulin ar beleg

"En anv Doue, Yann, distroet en-dro,
C'hwi zo kiriek, kiriek d'am marv"

VI

An aotrou Yann Flecher a zo person
Person eo bremañ, e bourc'h Nizon

Ha me am eus savet ar werzh-mañ
M'eus hen gwelet meur 'wech oc'h ouelañ

Meur 'wech 'm eus hen gwelet oc'h ouelañ
Tostik-tost da vez Jenovefa




Le sujet

L'histoire se déroule à Nizon, près de Pont-Aven. Jeune homme, Yannig est attiré par les filles ; mais sa mère lui conseille de les oublier et d'aller étudier à Quimper pour devenir prêtre

Or, la plus jolie fille du lieu, Jenovefa (Geneviève), jette son dévolu sur lui, comme elle l'avait fait sur quatre autres séminaristes, sans arriver à les détourner de leur vocation. Malgré ses supplications, elle ne parvient pas non plus à fléchir Yannig Le Flécher

Le jour où il célèbre sa première messe, il ne peut pas la finir, et fond en larmes en pensant à Jenovefa. Celle-ci se jette à ses pieds, et lui déclare : "Vous êtes responsable de ma mort"

Monsieur Yann Flécher est maintenant curé de Nizon - et on l'a vu souvent pleurer sur la tombe de Jenovefa


Source

Le "Barzhaz Breizh", premier recueil de chansons bretonnes, édité par le vicomte Hersart de la Villemarqué (Kervarker, en breton) en 1839

Sur le même thème, voir aussi Janet Ar Iudek dans les Gwerziou Breiz-Izel de Luzel