Yannig Skolan
 
Yannick Skolan
 | 
  
  
 
 | 
 
 
  
 
I
 Ar gwall-daol
 
I
 Tro mare e sarre en dé
 Teue en drufereh du-mé
 Pe'z a en drufereh en ti
 Doc'h en holl defe jolori
 
 "Doue d'ho pennigay en ti-mé
 C'hwi, gwregeh, ha c'hwi, bugale,
 Deut on ur wech c'hoazh de vale
 Mat er bed ganeoc'h tro-zreme ?
 
 - Allas ! me c'homer, ne c'hwitan
 Nemet en oac'h peur e zo klañv
 Ha mar bad re bell e gleñved
 Dav vo din mont de glask me boued
 
 Tapet ur skabell, korn en ti,
 Me c'homer, euit azeiñ
 Aze'et aze, me c'homer,
 Ha kontet din-me un dra gaer
 
 - Traeu gaer a-walc'h e zo digouet
 Ma soñj, me c'homer, peus kleuet
 Ne peus ket kleuet, me c'homer,
 Pezh zo digouet en-dro d'er gêr ?"
 
 Neuze e laras en oac'h kaezh :
 "Reit d'er c'hwek-se ur bannac'h laezh
 Ur bannac'h laezh hag ur grampoue'enn
 E vo lakaet àr he barlenn
 
 - Yannig Skolan zo bet tapet
 Zo bet tapet, zo bet krouget
 Krouget berr àr dachenn Guened
 Torfedeù 'walc'h en defa groet
 
 - Me c'homer, ne glevan netra
 N'hallan ket mont 'maez en ti-mañ
 N'hallan mont neblec'h de vale
 Ged pridiriñ me bugale
 
 - Torfedeù 'walc'h en defa groet
 Diboe e oe deut àr er bed
 Torfedeù 'walc'h en defa groet
 Kentoc'h de lahein Morised"
 
 II
 
 Pe ziwalle loned hi zad
 Ned oa de'i soñj nemeid de vad
 Ned oa goelet meid ur wech 'nei
 Gwelet hi daon mont ged er blei
 
 Nemeit ur wec'h ned oa goelet
 Setu div bremen he deus groet
 Goelet he doa ha groet ur son
 E ve kanet dre er c'hanton :
 
 "Kaon ! kaon ! d'am daonig gwenn-gornik !
 Kaon ! kaon ! d'am daonig gwenn-gornik !
 Kaon ! siwazh ! kaon, kaon ! d'am dañvad
 Hag e oa ul lonig ker mat !
 
 Yannig Skolan oe tont d'er gêr
 Gantañ en dorn he grog poueher
 "Morisetig, c'hwi a gan ge
 Ur bouchig e refet dein-me ?
 
 - Ur bouch deoc'h-hu me ne rin ket !
 Ur paotr fall oc'h mar zo er bed"
 Hag hi kuit doc'htu e redek
 Allas ! ne oe tost kêr er-bed
 
 Ha eñv àr he lerc'h a lammas
 Ha skoiñ ganti teir gwech a reas
 Ken hi file 'n he foullad gwad
 Sarret ganti he daoulagad
 
 III
 
 Seizh pe eizh dé oa tremenet
 He zad d'er gêr ne oe ket bet
 Ar-dro unnek eur pe greisteiz
 He zad d'er gêr a zigoue'e
 
 "Bugale baour, dein-me laret
 Petra peus 'ta ken glac'haret
 Nag ho c'hoar men emañ-hi oet ?
 - Abred a-walac'h e klevet !
 
 Abred a-walac'h e klevet !
 Doare doc'h hon c'hoar Morised
 Emañ-hi du-hont tal er prad
 Hag hi e neuial en he gwad
 
 Er gwriader 'neus hi lazhet !
 Diboe m'hoc'h ac'han diblaset
 Oa kas hi dougen d'er pec'hed
 Yannig Skolan neus hi lazhet !
 
 Oe kas hi dougen d'er pec'hed
 Ha padal n'en deus ket gallet
 Hi a oe ur plac'h diged Doue
 Felle ket de'i koll he ene
 
 IV
 
 E kas Morisetig d'en douar
 Divere he gwad doc'h er c'harr
 Tud kozh ha yaouank e ouelein
 He zad, arlerc'h, e hirvoudiñ
 
 Mar 'peus c'hoant de wel't Morised
 Ar hent bras Melrand hi c'havet
 Sauet zo bet ur groez neue
 Lec'h he deus kollet he buhez
 
 
 II
  Truez an ene
 
 
 Yannig Skolan hag e baeron
 Zo aet ho-daou da c'houl pardon
 Da c'houl truez d'an eneoù
 Da c'houl pardon d'ar bec'hejoù
 
 Yannig Skolan a c'houlenne
 En tin e vamm pa antree :
 "Noz vat ha joa, tud an ti-mañ
 Hag ed eur da gousket ennañ ?
 
 Aet oc'h holl amañ da gousket
 Nemet ma-unan on chomet
 Me a zo chomet ma-unan
 Amañ, evit pakañ an tan
 
 - Na dre belec'h oc'h-hu deuet ?
 Ma dorojoù em boa prennet
 Prennet em boa ma dorojoù
 Ha morailhet ma frenechoù
 
 - Mar poa prennet ho torojoù
 Me oar an doare a-bell zo
 Enaouet gouloù, c'hwezet tan,
 Ha welfec'h daou e-lec'h unan"
 
 Ar gouloù pa 'n oa enaouet
 Meurbet emañ-hi bet spontet
 O welet daou war al leur-zi
 Da hanternoz o komz outi
 
 "Tevet, ma mamm, na spontet ket
 Me eo ar vab hoc'h eus ganet
 Zo deut ur wech c'hoazh d'ho kwelet
 Bennozh va mamm am eus kollet
 
 - Mard eo va mab ez eo hemañ
 M'em boa e lianet e gwenn
 Hag eñ deut e du d'am gwelet
 Evit doare ez eo poaniet ?
 
 Du eo da varc'h, du out ivez
 Ker garv e reunenn ma pikfe
 C'hwezh karno rostet a glevan
 Va mallozh gant va mab Skolan
 
 - War marc'h an Diaoul on deut amañ
 Gantañ d'an ifern ez ean
 Me ya d'an ifern da leskiñ
 Ma na garet ma fardoniñ
 
 - Penaos oufen az pardoniñ ?
 Bras eo an droug a teus graet din
 Lakaet 'teus an tan em zri forn
 Ha devet triwec'h loen-korn
 
 - Va mamm, me oar ervat am eus
 Siwazh ! dre wall-youl, ha dre reuz
 Hogen, pa 'm eus truez Doue
 Va mamm, ho pet ouzhin truez !
 
 - Penaos oufen az pardoniñ ?
 Bras eo an droug a teus graet din
 Lakaet an tan e seizh bern ed
 Seizh iliz, seizh beleg devet !
 
 - Va mamm, me oar ervat am eus
 Siwazh ! dre wall-youl ha dre reuz
 Hogen, pa 'm eus truez Doue
 Va mamm, ho pet ouzhin truez !
 
 - Penaos oufen az pardoniñ ?
 Bras eo an droug a teus graet din
 Gwallañ teir eus da c'hoarezed
 Lazhañ va nizez Morised !
 
 - Va mamm, me oar ervat am eus
 Siwazh ! dre wall-youl ha dre reuz
 Hogen, pa 'm eus truez Doue
 Va mamm, ho pet ouzhin truez !
 
 - Penaos oufen az pardoniñ ?
 Bras eo an droug a teus graet din
 Kollet 'teus din va levr bihan
 Va flijadur war ar bed-mañ
 
 - Va mammig baour, em pardonnet
 Ho levr bihan n'eo ket kollet
 'Mañ 'barzh ar mor tregont gourhed
 Ur pesk alaouret d'e viret
 
 N'eus erruet droug ebet gantañ
 'Met gant teir follenn ane'añ
 Unan dre zour, un all dre wad,
 Un all dre zaeroù 'm daoulagad"
 
 Neuze e baeron, oa gantañ,
 E deuas da gomz evitañ
 "Te zo ur vamm kriz a galon
 Da lezel da vab hep pardon !
 
 Penaos, mamm griz ha dinatur
 Bardonfez ket da grouadur !
 Ma ya da vugel d'an ifern
 Te yey ivez kig hag eskern
 
 - C'hoazh kent evit m'az pardoniñ
 Un dra bennak e larfez din
 Dimeus ar pezh a teus gwelet
 Abaoe m'out aet diwar ar bed
 
 - Va mamm, va mamm, ma em c'hredet,
 Kouez d'ar gwener na refec'h ket
 Neb a verv lijoù d'ar gwener
 Parediñ ra gwad hor Salver
 
 Lamfet ket 'r c'houg digant ar yar
 Na Yann-ar-boc'hig digant par
 Ar c'hilhog a gan en uhel
 A gan pa gan an ebestel
 
 Pa gan ar c'houg da hanternoz
 Kan an aelez er baradoz
 Pa gan ar c'houg, pa strink an deiz
 E kanont holl, sent hag aelez
 
 Dreist pep tra deoc'h e kelennan
 Ha dalc'het konv eus an dra-mañ :
 Minellet an hoc'h, pe hend-all
 Turiellañ ray ar park segal
 
 Mouchet mat ho kole bihan
 Pe hend-all ho po poan gantañ
 Ha heudet mat ho marc'h divank
 Pe en em veuziñ ray er stank"
 
 Antronoz beure, pa savas,
 Mein an oaled toull a gavas :
 Hi a gavas toull an oaled
 Gant penn e c'hlin oa bet toullet
 
 Ha lommoù gwad e-touez ar glaou
 En doa skuilhet gant e zaeroù
 War al ludu ha war an tan
 Hag a oa bet mouget gantañ
 
 "C'hwezh tin ha lore a glevan
 Va bennozh gant va mab Skolan
 Gwenn eo e varc'h, gwenn eo ivez
 Ker splann hag an heol eo e voue
 
 Va mab Skolan, lavar din-me
 Ma ez 'ta gant da baeron-te ?
 - D'ar baradoz ez an gantañ
 Gant bennozh va mamm a gavan"
 
 
 
 
Le sujet
L'histoire de Yannig Skolan se compose de deux parties différentes, que
La Villemarqué a réunies à partir de versions incomplètes. La première, en
dialecte vannetais, raconte comment Yannig Skolan a tué la petit Mauricette,
qui refusait de lui donner un baiser ; et comment il a été pendu pour ce crime
 La seconde, plus ésotérique, raconte la visite que fait l'âme de Yannig à
sa mère, pour implorer son pardon, sans lequel il ira en enfer. Sa mère lui
rappelle tous ses forfaits ; Yannig répond à chaque fois qu'il sait bien à
quel point il est coupable, mais que Dieu lui a pardonné et qu'elle doit le
faire aussi
 Le "parrain" (ou saint patron) de Yannig s'en mêle, de façon peu diplomatique,
en traitant la mère de cruelle et dénaturée si elle n'accorde pas son pardon
 Après une nuit de prières, Yannig s'en va au paradis, muni de la précieuse
 bénédiction maternelle
 Même thème que Iannik Skolan, dans les Gwerziou Breiz-Izel
  
Source
 Le "Barzhaz Breizh" de Hersart de La Villemarqué, première
édition publiée en 1839
  |